Uszczelnienia statyczne X-ringi

Budowa i zasada działania

Podstawowym elementem odróżniającym xringi od oringów jest ich czteropunktowy kontakt z powierzchniami uszczelnianymi. Zamiast jednego punktu kontaktu, jak w przypadku pierścienia uszczelniającego o przekroju kołowym, xringi (czy inaczej quad ringi) stykają się z powierzchniami w czterech miejscach. Taka geometria:

• zmniejsza powierzchniowy nacisk jednostkowy,
• poprawia rozkład sił w gnieździe,
• redukuje ryzyko skręcania (spiral twist),
• zapewnia lepsze utrzymanie smaru na powierzchni roboczej,
• zmniejsza opory ruchu w aplikacjach dynamicznych.

Taka budowa czyni uszczelnienia typu x-ring bardziej odpornymi na ścieranie i wycieki, a także poprawia ich trwałość eksploatacyjną.

Zastosowania x-ringów

X-ringi mogą być stosowane zarówno w aplikacjach statycznych, jak i dynamicznych (ruch posuwisto-zwrotny i ograniczony ruch obrotowy). Najczęstsze obszary zastosowań to:

• układy hydrauliczne i pneumatyczne,
• zawory i siłowniki,
• pompy i kompresory,
• przemysł motoryzacyjny,
• mechanizmy precyzyjne,
• urządzenia laboratoryjne i medyczne.

W aplikacjach dynamicznych ich przewagą nad klasycznymi oringami jest zredukowane tarcie, stabilniejsze zachowanie w ruchu oraz niższa podatność na skręcanie.

Zalety stosowania uszczelnień x-ringów

Do głównych korzyści wynikających ze stosowania x-ringów (quad ringów) należą:

• Większa szczelność przy mniejszych siłach docisku,
• Wyższa odporność na skręcanie podczas montażu lub pracy dynamicznej,
• Równomierniejsze rozłożenie sił nacisku w gnieździe,
• Zwiększona trwałość i odporność na ścieranie,
• Możliwość pracy przy wyższych ciśnieniach i temperaturach,
• Zachowanie filmu smarnego dzięki specjalnym zagłębieniom.

Dzięki tym cechom x ringi są szczególnie polecane w warunkach wymagających wysokiej niezawodności i trwałości uszczelnienia.

Materiały stosowane do produkcji x-ringów

Podobnie jak klasyczne oringi, uszczelnienia x-ringi wykonywane są z szerokiej gamy elastomerów syntetycznych. W zależności od zastosowania, najczęściej stosuje się:

• NBR (kauczuk nitrylowy) – standardowy materiał do zastosowań ogólnych (oleje, smary, woda),
• FKM (fluoroelastomer) – do wysokich temperatur i środowisk chemicznych,
• EPDM – do gorącej wody i pary wodnej,
• VMQ (silikon) – do bardzo niskich i wysokich temperatur, przemysł spożywczy,
• HNBR – do zastosowań motoryzacyjnych i dynamicznych,
• PTFE – przy ekstremalnej chemii i wysokich temperaturach (stosowany w połączeniach kompozytowych).

Dobór materiału powinien uwzględniać:

• temperaturę pracy,
• rodzaj medium,
• ciśnienie i prędkość pracy,
• kontakt z żywnością lub wymagania czystości.

Oznaczenia i wymiary x-ringów

X-ringi (quad ringi) są oznaczane w podobny sposób jak oringi: poprzez średnicę wewnętrzną, przekrój poprzeczny, materiał oraz twardość w skali Shore'a A (ShA). Typowe oznaczenie może wyglądać tak:

X-RING 25.07X2.62 70NBR

co oznacza x-ring o średnicy wewnętrznej 25.07 mm, przekroju 2.62 mm, wykonany z kauczuku nitrylowego, o twardości 70 ShA.

Montaż i zalecenia eksploatacyjne

Aby pierścienie uszczelniające typu x-ring działały prawidłowo, konieczne jest przestrzeganie zasad:

• Używania odpowiedniego smaru montażowego (kompatybilnego z materiałem elastomeru),
• Zapewnienie gładkich powierzchni i odpowiednich tolerancji gniazda,
• Unikanie ostrych krawędzi i zadziorów w miejscach kontaktu,
• Regularnej inspekcji stanu uszczelnienia w trakcie eksploatacji,
• Unikania skręcania podczas montażu (pomimo większej odporności x-ringów na to zjawisko).

Podsumowanie

X-ringi (quad ringi) to zaawansowane elementy należące do grupy statycznych uszczelnień technicznych, zaprojektowane z myślą o poprawie skuteczności i trwałości klasycznych oringów. Ich charakterystyczny przekrój oraz właściwości eksploatacyjne czyni je znakomitym wyborem tam, gdzie zawodność tradycyjnych rozwiązań jest niedopuszczalna. Niezależnie od tego, czy chodzi o uszczelnienia statyczne X-ring, czy o bardziej wymagające aplikacje dynamiczne, x ringi oferują efektywność, trwałość i wszechstronność, które czyni je elementem coraz chętniej wybieranym w przemyśle i technice.

Tabela odporności chemicznej materiałów elastomerowych

Sprawdź również

• Uszczelnienia statyczne
• Uszczelnienia statyczne O-ringi
• Uszczelnienia statyczne Sznury oringowe
• Zaślepki